ระบบการบันทึกข้อมูลและรายงานโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม
ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลแร่ อำเภอพังโคน
จังหวัดสกลนคร
มงคล
โชตแสง
นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ
บทนำ
การบันทึกข้อมูลการวินิจฉัยโรคที่เกี่ยวเนื่องจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม
(รหัสโรค Y96, Y97) ของ รพ.สต.แร่ ในอดีตที่ผ่านมาจนถึงปี 2557 ยังขาดการเก็บบันทึกข้อมูลการวินิจฉัยโรคฯ ในโปรแกรม JHCIS เนื่องจากผู้ปฏิบัติยังขาดความรู้และความเข้าใจในการบันทึกข้อมูล นอกจากนี้ยังพบว่าระบบฐานข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานอาชีวอนามัยยังไม่มีการจัดเก็บอย่างเป็นระบบ
ในปี 2558 จึงได้เริ่มทำการจัดเก็บและบันทึกข้อมูลฯ
ของผู้ป่วยรายบุคคลในโปรแกรม JHCIS เพิ่มเติม (มีการวินิจฉัยโรคหลักพร้อมกับการให้รหัสโรคร่วม
Y96, Y97 ในกรณีที่พบผู้ป่วยที่มีผลจากการซักประวัติเป็นโรคที่เกี่ยวเกี่ยวเนื่องจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม)
พร้อมทั้งมีการจัดทำระบบฐานข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานอาชีวอนามัยให้เป็นระบบ
โดยได้รับการให้คำปรึกษาและการสนับสนุนวิชาการจากอาจารย์ศศินัดดา สุวรรณโณ หัวหน้าศูนย์โรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม
สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 10 อุบลราชธานี และคณะ ประกอบกับการสนับสนุนวิชาการและงบประมาณจากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสกลนคร
โดยนายแพทย์ปรเมษฐ์ กิ่งโก้ นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดสกลนคร ได้กำหนดให้งานอาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อมเป็นหนึ่งในนโยบายสำคัญของจังหวัดสกลนคร
จากการจัดเก็บข้อมูลอย่างต่อเนื่องในปีงบประมาณ
2558 ทำให้ รพ.สต.แร่ มีข้อมูลจำนวนหนึ่งที่สามารถนำมาวิเคราะห์ได้อย่างสมเหตุสมผล
สามารถนำไปจัดทำข้อมูลสารสนเทศ ทำให้ทราบสถานการณ์ของโรคที่พบในพื้นที่ และสามารถนำไปใช้ประกอบการวางแผนพัฒนาและแก้ไขปัญหางานอาชีวอนามัยในพื้นที่ได้
ระบบการบันทึกข้อมูลและรายงานที่พึงประสงค์นั้น
จะต้องไม่สร้างภาระในการจัดเก็บข้อมูลในฐานข้อมูลใหม่ แต่ควรเป็นการนำเอาข้อมูลในฐานข้อมูลที่มีอยู่ตามปกติมาประมวลผลให้ได้ข้อมูลสารสนเทศที่ใช้สนับสนุนการทำงาน
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลแร่ เชื่อมั่นว่าระบบการบันทึกข้อมูลและรายงานที่ได้ดำเนินการใน
รพ.สต.แร่ น่าจะสามารถนำไปประยุกต์ใช้ใน รพ.สต.อื่นๆ ได้ จึงได้จัดทำเอกสารฉบับนี้ขึ้น เพื่อเป็นแนวทางสำหรับ
รพ.สต.ที่สนใจ อนึ่ง
หากพบข้อบกพร่องของเอกสารฉบับนี้ หรือมีข้อเสนอแนะในการปรับปรุงเอกสาร
หรือปรับปรุงกระบวนการทำงานของเราให้ดีขึ้น กรุณาให้คำแนะนำได้ที่ mc20079@gmail.com
หรือ ไลน์ไอดี mongkolsoft
กรอบแนวปฏิบัติในการจัดการข้อมูลในงานอาชีวอนามัย
ใน รพ.สต.แร่1. สำรวจและจัดทำข้อมูลพื้นฐาน
(ประชากรกลุ่มเป้าหมาย มีกลุ่มอาชีพใดบ้าง
แต่ละกลุ่มอาชีพมีสภาพการทำงานและลักษณะการทำงานเป็นอย่างไร บันทึกตำแหน่งที่ตั้งครอบครัวของกลุ่มเป้าหมายและสถานที่ประกอบการ
ลงในแผนที่ชุมชน)2. ใช้ประโยชน์จากฐานข้อมูลที่เป็นระบบที่มีอยู่แล้ว (โปรแกรม JHCIS / HosXP) ไม่ต้องลงทุนเพิ่ม
ประหยัดทรัพยากร (ข้อมูลหลังคาเรือน, ประชากร, สถิติชีพ, สาเหตุการป่วย,
สาเหตุการตาย, การวินิจฉัยโรค Z10.0, Y96,
Y97)
3. บันทึก-ปรับปรุงข้อมูลในระบบที่มีอยู่แล้วให้เป็นปัจจุบัน
ครบถ้วน
– ดำเนินการตรวจประเมินความเสี่ยง
นบก.1-56 และบันทึกผลการตรวจประเมินในโปรแกรม JHCIS ให้รหัสวินิจฉัยโรค Z10.0
– การตรวจรักษาโรค
มีการให้รหัส ICD
10 ในโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม (วินิจฉัยโรคหลัก
+ โรคเสริม Y96, Y97)
4.
ส่งข้อมูลรายงานตามมาตรฐาน
43 แฟ้ม
อย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้ง (หรือตามนโยบายของแต่ละจังหวัด)
5.
จัดทำฐานข้อมูลใหม่เพิ่มเติม
(กรณีที่ไม่มีข้อมูลใน JHCIS)
6.
พัฒนาโปรแกรมเชื่อมโยง
หรืออ่านข้อมูลจากฐานข้อมูล JHCIS
ตามความต้องการใช้ข้อมูลรายงานของผู้ใช้ข้อมูลใน รพ.สต.
(โดยไม่ปรับแก้ข้อมูลและโครงสร้างของฐานข้อมูลเดิม
แต่เป็นการเชื่อมโยงข้อมูลมาประมวลผลเท่านั้น)
7.
นำข้อมูลรายงาน
43 แฟ้ม
ไปวิเคราะห์ด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์เครื่องมือที่ใช้ในการจัดเก็บ-บันทึก-ประมวลผลข้อมูล คู่มือที่ได้รับการสนับสนุนจากสำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม
•
คู่มือการจัดบริการอาชีวอนามัยสำหรับ
จนท.สธ. คลินิกสุขภาพเกษตรกร•
แนวทางการวินิจฉัยโรคและภัยจากการประกอบอาชีพเบื้องต้นสำหรับหน่วยบริการสาธารณสุข•
คู่มือสำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเรื่องอันตรายและสิ่งคุกคามสุขภาพในเกษตรกร•
เอกสารวิชาการเกี่ยวกับสารเคมีทางการเกษตรที่มีอันตรายร้ายแรง•
แนวทางการจัดการปัญหาด้านสภาพการทำงาน
และข้อแนะนำในการยืดเหยียดกล้ามเนื้อให้แก่เกษตรกรเพื่อป้องกันการบาดเจ็บระบบโครงร่างกระดูกและกล้ามเนื้อจากการทำงาน•
คู่มือการลงรหัส ICD-10 สำหรับโรคจากการประกอบอาชีพ
(วิวัฒน์ เอกบูรณะวัฒน์)•
ความรู้จากเว็บไซต์สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม
จัดทำฐานข้อมูล/แบบฟอร์มจัดเก็บข้อมูล
(Hard Copy และ อิเลคทรอนิกไฟล์)
•
ฐานข้อมูลเกษตรกร
•
ฐานข้อมูลสารเคมีในการเกษตร
•
ฐานข้อมูลกลุ่มอาชีพเกษตรกร
(แยกชนิดพืชที่ปลูก)
•
ฐานข้อมูลกลุ่มอาชีพอื่นๆดำเนินงานจัดบริการเชิงรุกในชุมชน-หมู่บ้าน
•
ประเมินความเสี่ยงเกษตรกร
(นบก.1-56)
•
ประเมินความเสี่ยงกลุ่มอาชีพอื่นๆ
(ประเมินสภาพการทำงาน, ความเสี่ยง)
•
ประเมินความเสี่ยงสถานที่ทำงานภาคเกษตร
(แบบประเมิน WIND)
•
ประเมินความเสี่ยงสถานที่ทำงานกลุ่มอาชีพอื่นๆบันทึกข้อมูลและประมวลผลรายงานในโปรแกรมคอมพิวเตอร์•
โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำหรับบันทึก-ประมวลผลข้อมูล
JHCIS / Hos-XP
•
แนวทางการจัดเก็บและวิเคราะห์ข้อมูลโรคที่เกี่ยวเนื่องจากการประกอบอาชีพ
(Y96) และสิ่งแวดล้อม (Y97)
•
แนวทางการบันทึกข้อมูลการตรวจคัดกรองประเมินความเสี่ยง
(นบก.1-56) ใน JHCIS
•
แนวทางการวินิจฉัยโรคหลัก (01-Principle
Diagnosis) และการวินิจฉัยโรครอง
ที่เกี่ยวเนื่องจากการประกอบอาชีพ (Y96) และสิ่งแวดล้อม (Y97)
ที่เกี่ยวเนื่องจากการประกอบอาชีพ (Y96) และสิ่งแวดล้อม (Y97)
ที่เกี่ยวเนื่องจากการประกอบอาชีพ (Y96) และสิ่งแวดล้อม (Y97)การดำเนินกิจกรรมของคลินิกสุขภาพเกษตรกร
เชิงรุก และ เชิงรับ1.
สำรวจกลุ่มแรงงานและสภาพปัญหาสุขภาพ
(ฐานข้อมูลกลุ่มแรงงาน,
ฐานข้อมูลโรงงาน, โรงสีข้าว, โรงผลิตน้ำดื่ม, ฐานข้อมูลสารเคมีกำจัดศัตรูพืช,
สภาพปัญหาของแรงงานแต่ละกลุ่ม)2.
ผู้ป่วย
: ซักประวัติการเจ็บป่วย
(แบบซักประวัติโรคจากอาชีพ) (เชิงรับ)3.
กลุ่มแรงงานภาคเกษตร
ประเมินความเสี่ยงด้วยแบบ นบก.1-56
(เชิงรุก,
แก้ไขปัญหาตามสภาพความเสี่ยงในชุมชนโดยการมีส่วนร่วม)4.
วินิจฉัย-รักษาเบื้องต้น /
ส่งต่อเพื่อรักษาที่เหมาะสม5.
บันทึกและรายงานโรคลงในระบบฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์
(รหัสโรคY96, Y97 ในโปรแกรม JHCIS หรือ Hos XP)6.
การสื่อสารความเสี่ยง
เช่น การให้อาชีวสุขศึกษา,
คืนข้อมูลให้ชุมชน
หรือประสานขอสนับสนุนการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการปัญหา
การจัดทำรายงาน
ประมวลผล-วิเคราะห์ข้อมูล และการคืนข้อมูลให้ชุมชน
1.
ทำการประเมินตนเองตามแบบประเมินตนเองตามมาตรฐานการจัดบริการอาชีวอนามัยสำหรับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล
(เพื่อทราบสถานการณ์ของตนเองว่ามีผลการประเมินอยู่ในระดับใด จากนั้นจึงพัฒนาตนเองโดยใช้เกณฑ์ประเมินเป็นแนวทางในการพัฒนา)
2.
ส่งรายงาน 43
แฟ้มข้อมูล สัปดาห์ละ 1 ครั้ง
หรือตามแนวทางของแต่ละจงหวัด (ส่งออกข้อมูลและอัพโหลดเข้าเว็บไซต์ฐานข้อมูล HDC
ตามระบบปกติของแต่ละจังหวัด)
3.
รายงานผลการดำเนินงานตามแบบรายงานการดำเนินงานจัดบริการอาชีวอนามัยฯ
(OCC-นบ 01 Rev.58) ภายในวันที่ 31 กรกฎาคม ของทุกปี
4.
จัดทำเอกสารสรุปผลการดำเนินงานประจำปี
โดยนำข้อมูลจากระบบฐานข้อมูลของหน่วยงานที่ได้บันทึกไว้ (โปรแกรม JHCIS
/ Hos-XP) ไปทำการประมวลผลข้อมูลทำให้สามารถทราบสถานการณ์ของโรคที่พบในพื้นที่
เพื่อทราบการเกิดของโรคจากการประกอบอาชีพ (สรุปจำนวนผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยโรคหลักที่มีการให้รหัสโรคร่วมเป็น
Y96, Y97 จำแนกรายโรค หรือรายกลุ่มโรค)
ทำการสรุปวิเคราะห์เชิงพรรณนาตามลักษณะของบุคคล (Person) พื้นที่
(Place) เวลา (Time)
นำผลการวิเคราะห์ข้อมูลไปแปลผลและคืนข้อมูลให้แก่ชุมชนในเวทีการประชุม อสม.,
รวมทั้งการเสนอต่อองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อรับทราบสถานการณ์หรือความรุนแรงของโรคร่วมกัน
และนำข้อมูลเสนอต่อที่ประชุม (โรงเรียน อสม.,
เวทีรับฟังปัญหาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น,
เวทีประชาคมหมู่บ้านเกี่ยวกับการจัดทำโครงการแก้ไขปัญหาสาธารณสุขประจำปี) เพื่อเป็นการเตือนภัยและหาแนวทางหรือมาตรการแก้ไขหรือป้องกันปัญหาร่วมกัน
